10 dimension,
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
00:00:01:Synchronizacja dialogu: Xaneko V.I.A. ;)|09.07.200800:00:06:Zaczynamy od punktu.00:00:09:Jak punkt kt�ry znamy z geometrii, nie ma wielko�ci ani wymiaru.00:00:14:To teoretyczne poj�cie wyznaczaj�ca r�ne pozycje w systemie.00:00:17:Zatem kolejnym punktem mo�emy oznaczy� inn� pozycj�.00:00:21:Ale on tak�e jest nieokre�lonej wielko�ci.00:00:24:By stworzy� pierwszy wymiar, wszystko czego potrzebujemy, to linia ��cz�ca dwa punkty.00:00:29:Pierwszowymiarowy obiekt ma tylko d�ugo��. Nie ma szeroko�ci i g��boko�ci.00:00:33:LINIA00:00:37:Je�li teraz we�miemy nasz� pierwszowymiarow� lini� i dorysujemy drugi�, przecinaj�c� j�,00:00:41:wkroczymy do drugiego wymiaru.00:00:43:Obiekt kt�ry teraz przedstawiamy ma d�ugo�� i szeroko��, ale nie ma g��boko�ci.00:00:47:By pom�c wyobrazi� sobie wy�sze wymiary,00:00:50:b�dziemy przedstawia� nasze drugowymiarowe obiekty przy pomoocy drugiej linii wyrastaj�cej z pierwszej.00:00:57:Teraz wyobra�my sobie ras� drugowymiarowych stworze� nazwanych P�aszczakami.00:01:02:Jakby to by�o by� P�aszczakiem w jego dwuwymiarowym �wiecie?00:01:06:Dwuwymiarowe stworzenie mia�oby tylko d�ugo�� i szeroko��,|tak jakby by�o kr�lem,00:01:12:na niemo�liwie p�askiej karcie.00:01:14:Wyobra�cie sobie to: P�aszczak nie m�g�by mie� przewodu pokarmowego,|bo rura od jego ust do do�u podzieli�aby go na dwie cz�ci.00:01:23:P�aszczak kt�ry pr�bowa�by ogl�da� nasz trzywymiarowy �wiat,00:01:26:m�g�by tylko dostrzega� kszta�ty dwuwymiarowych przekroj�w.00:01:30:Balon, na przyk�ad, kt�ry pocz�wszy od malutkiej kropki,00:01:32:staje si� pustym okr�giem,niewyt�umaczalnie urasta do pewnych rozmiar�w,00:01:37:potem zmniejsza si� spowrotem do kropki zanim zniknie.00:01:42:My tr�jwymiarowe istoty ludzkie wydaliby�my si� bardzo dziwnymi dla P�aszczaka.00:01:48:Rozga��zienie00:01:51:Wyobrazi� sobie trzeci wymiar jest nam naj�atwiej,|bo ka�dym momencie naszego �ycia si� w nim znajdujemy.00:01:59:Tr�jwymiarowy obiekt ma d�ugo��, szeroko�� i wysoko��.00:02:01:Ale jest inny spos�b na wyobra�enie sobie trzeciego wymiaru.00:02:04:je�li wyobrazimy sobie mr�wk� chodz�c� w poprzek gazety,|kt�ra le�y na stole,00:02:08:mo�emy udawa�, �e mr�wka jest P�aszczakiem,|chodz�cym po p�askim, dwuwymiarowym, gazetowym �wiecie.00:02:15:Je�li z�o�y� t� gazet� po�rodku,00:02:18:utworzymy drog� dla naszej P�aszczakowej mr�wkiby "magicznie" znikn��|z jednego miejsca w jej dwuwymiarowym �wiecie00:02:23:i natychmiast zosta� przeniesion� do innego.00:02:26:Mo�emy sobie wyobrazi�, �e dokonali�my tego|przez zagi�cie dwuwymiarowego obiektu do wy�szego wymiaru,00:02:32:kt�ry jest naszym trzecim wymiarem.00:02:34:Raz jeszcze, wygodniej b�dzie wyobra�a� sobie wy�sze wymiary,00:02:38:je�li mo�emy my�le� o trzecim wymiarze w ten spos�b.00:02:41:Trzeci wymiar jest tym co "przeginasz".|Skokiem z jednego punktu do drugiego w ni�szym wymiarze.00:02:48:Zagi�cie00:02:51:Dobrze. Pierwsze trzy wymiary mog� by� opisane tymi s�owami:|"d�ugo��, szeroko�� i g��boko��".00:02:59:Jakie s�owo mo�emy przypisa� czwartemu wymiarowi?00:03:02:Jedyn� odpowiedzi� b�dzie: "[up�yw] czasu".00:03:05:Je�li wyobrazimy sobie jacy byli�my minut� temu,|a potem wyobrazimy sobie jacy jeste�my w tej chwili,00:03:10:linia kt�r� mogliby�my narysowa� od wersji sprzed minuty do obecnej,|by�aby lini� w czwartym wymiarze.00:03:17:Je�eli zobaczy�by� swoje cia�o w czwartym wymiarze,|by�by� jak d�ugi, falisty w��,00:03:22:ze swoim embrionalnym 'ja' na jednym ko�cu i zmar�ym 'ja' na drugim.00:03:27:Ale dlatego, �e �yjemy od chwili do chwili w trzecim wymiarze,00:03:30:jeste�my jak nasi dwuwymiarowi P�aszczacy.00:03:34:Tak jak P�aszczaki, kt�rzy widz� tylko dwuwymiarowe przekroje obiekt�w z wy�szego wymiaru,00:03:39:my jako tr�jwymiarowe stworzenia, widzimy tylko swoje tr�jwymiarowe przekroje|czterowymiarowych nas samych.00:03:49:Linia00:03:53:Jednym z najbardziej intryguj�cych aspekt�w bycia w wymiarze po�o�onym jeden na drugim,00:03:57:jest to, �e tu, w ni�szych wymiarach,|mo�emy by� nie�wiadomi ruchu w wy�szych wymiarach.00:04:02:Oto prosty przyk�ad:00:04:04:Je�li zrobi� wst�g� M�biusa,00:04:05:we� d�ugi pasek papieru, skr�ci� go raz, sklei� ko�ce,00:04:09:i narysowa� lini� a� do jej po��czenia, nasza linia b�dzie ostatecznie po obu stronach papieru|przed po��czeniem si� z pocz�tkiem.00:04:17:Mo�e wydaw� si� to nieco zdumiewaj�ce,|�e wst�ga ta ma tylko jedn� stron�.00:04:21:Musi to by� reprezentacja dwuwymiarowego obiektu.00:04:24:To znaczy, �e dwuwymiarowy P�aszczak poruszaj�cy si� po linii kt�r� w�a�nie narysowali�my,00:04:29:wr�ci�by tam sk�d wyruszy� bez poczucia, �e opu�ci� drugi wymiar.00:04:35:W rzeczywisto�ci kr�ci�by i obraca�by si� w trzecim wymiarze,|pomimo �e wydawa�o mu si�, �e porusza si� po linii prostej.00:04:43:Czwarty wymiar - czas - zdaje nam si� prost� lini� z przesz�o�ci do przysz�o�ci.00:04:48:Ale ta prosta linia w czwartym wymiarze, tak jak wst�ga M�biusa,00:04:52:w rzeczywisto�ci kr�ci si� i obraca w wy�szym wymiarze.00:04:56:Zatem d�ugi i falisty w��, czyli my, b�dzie czu�, �e porusza si� po prostej w czwartym wymiarze,00:05:01:ale w rzeczywisto�ci w pi�tym wymiarze b�dzie to wielokrotno�� r�nych �cie�ek,00:05:05:kt�re mo�emy rozga��zi� do dowolnych moment�w.00:05:09:Na te ga��zie b�d� oddzia�ywa�y nasze w�asne wybory, przypadki i dzia�ania innych.00:05:14:Fizyka kwantowa m�wi, �e subatomowe cz�stki kt�re tworz� nasz �wiat00:05:18:zapadaj� si� od kwantowych fal prawdopodobie�stwa poprostu przez akt obserwacji.00:05:23:Na obrazku kt�ry rysujemy tutaj, mo�emy zauwa�y�,|jak ka�dy z nas "sk�ada" nieokre�lon� przysz�o��00:05:30:zawart� w pi�tym wymiarze do czterowymiarowej linii kt�rej do�wiadczamy jako "czas".00:05:35:Rozga��zienie00:05:40:A co, je�li chcia�by� wr�ci� do swojego dzieci�stwa odwiedzi� siebie?00:05:45:Mo�emy wyobrazi� sobie zaginanie czwartego wymiaru do pi�tego,|odskoczenie w czasie do ty�u by si� tam dosta�.00:05:51:A co je�li chcia�by� si� dosta� do �wiata w kt�rym n.p. stworzy�e� wynalazek jako dziecko,00:05:56:kt�ry teraz uczyni� ci� s�awnym i bogatym?00:05:59:Mo�emy wyobrazi� sobie czterowymiarowych siebie|odga��ziaj�cych si� od bierz�cej chwili w pi�tym wymiarze,00:06:05:ale niezale�nie od tego, dok�d si� st�d udasz,00:06:07:linia czasu dzieci�cego wynalazcy nie jest jedn� z dost�pnych opcji|w twojej aktualnej wersji czasu.00:06:13:Nie dostaniesz si� tam st�d.00:06:15:Bez wzgl�du na to jak wiele przypadk�w, wybor�w i dzia�a� innych poci�gn�oby to za sob�.00:06:19:S� tylko dwa sposoby na dostanie si� do tego �wiata.00:06:22:Jedn� by�oby wr�ci� do przesz�o�ci,|jako� wywo�a� kluczowe zdarzenia kt�re sprawi�yby, �e dokona�by� odkrycia,00:06:27:potem uda� si� dalej w pi�tym wymiarze|by ujrze� jeden z mo�liwych, nowych �wiat�w, kt�re mog�y by�y by� rezultatem.00:06:34:Ale to by�aby d�uga droga.00:06:36:Skr�t kt�rym mo�emy pod��y�, to zagi�cie pi�tego wymiaru do sz�stego,00:06:40:kt�re pozwoli�oby nam natychmiast przeskoczy� z aktualnej pozycji|do innej pi�towymiarowej linii.00:06:46:Zagi�cie00:06:49:W naszym opisie czwartego wymiaru, brali�my ni�szy wymiar00:06:53:i wyobra�ali�my go sobie jako pojedynczy punkt.00:06:56:Czwarty wymiar jest lini� kt�ra mo�e po��czy� wszech�wiat|jakim by� minut� temu z wszech�wiatem jaki jest w tej chwili.00:07:03:Lub, szerzej powiedziawszy, czwarty wymiar jest lini�,00:07:05:kt�ra ��czy wielki wybuch z jedn� z mo�liwych �mierci naszego wszech�wiata.00:07:13:B�d�c ju� w si�dmym wymiarze, wyobra�my sobie lini�,00:07:15:kt�ra traktuje ca�y sz�sty wymiar jakby by� pojedynczym punktem.00:07:21:By to zrobi�, b�dziemy musieli wyobrazi� sobie|wszystkie mo�liwe linie czasu,00:07:24:kt�re mog�yby mie� pocz�tek w naszym Wielkim Wybuchu00:07:27:a koniec we wszystkich mo�liwych �mierciach naszego wszech�wiata|(poj�cie kt�re cz�sto oznacza niesko�czono��)00:07:32:i potraktowa� je wszystkie razem jak pojedynczy punkt.00:07:35:Wi�c dla nas, si�dmy wymiar by�by niesko�czono�ci�.00:07:38:Wszystkie mo�liwe linie czasu kt�re mog�y lub b�d� mog�y nast�pi�|w wyniku naszego Wielkiego Wybuchu.00:07:43:Punkt w 700:07:47:Kiedy opisujemy niesko�czono�� jako "punkt" w si�dmym wymiarze,00:07:51:zdajemy sobie spraw� tylko z cz�ci obrazu.00:07:53:Rysuj�c si�dmowymiarow� lini�, musimy sobie zdawa� spaw� czym inny punkt w si�dmym wymiarze ma by�,|poniewa� ma on by� zako�czeniem naszej linii.00:08:02:Ale jak mo�e istnie� cokolwiek innego ni� niesko�czono��?00:08:05:Odpowiedzi� jest to, i� mog� istnie� zupe�nie inne, niesko�czono�ci stworzone przy innych pocz�tkowych warunkach,00:08:09:zupe�nie odmiennych od naszego Wielkiego Wybuchu.00:08:12:Inne warunki pocz�tkowe, spowoduj� powstanie innych wszech�wiat�w, gdzie podstawowe prawa fizyki,00:08:17:takie jak grawitacja lub pr�dko�� �wiat�a nie s� takie same jak nasze00:08:21:i wynikowe odga��zione linie czasu, poprowadzone od pocz�tku tego wszech�wiat do jego wszystkich mo�liwych �mierci,00:08:26:stworz� zupe�nie odr�bny od naszego wszech�wiat.00:08:32:Wi�c linia, kt�r� rysujemy w si�dmym wymiarze po��czy jedn� z tych niesko�czono�ci z drug�.00:08:36:Podobnie nie mieszcz�ce si� w g�owie jak to co tu odkrywamy,00:08:39:jest odga��zienie od tej, si�dmowymiarowej linii kolejnej,|ku jeszcze jednej niesko�czono�ci.00:08:46:Wkroczyliby�my wtedy w �smy wymiar.00:08:49:Rozga��zienie00:08:52:Jak zd��yli�my dzi� odkry�,00:08:54:mo�emy przeskoczy� z jednego punktu w jakimkolwiek wymiarze do innego,00:08:57:po prostu przez zaginananie go do wy�szego wymiaru.00:09:00:Je�li nasza mr�wka na gazecie by�aby dwuwymiarowym P�aszczakiem,00:09:03:wtedy zagi�ciej jej dwuwymiarowego �wiata do trzeciego wymiaru00:09:06:pozwoli�oby jej w magiczny spos�b znikn�� z jednego po�o�enia i pojawi� si� w zupe�nie innym.00:09:11:Jak sobie w tej chwili zdajemy spraw�, w dziewi�tym wymiar...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]