10 F, filozofia
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
10.Filozofia a kulturaIII.religia, kultura1. Filozofia a rne obszary kulturyfilozofiawiatopogldsztukaideologiareligianaukakultura1..1.. Wiiarra ii rrozzum. rrozzumiieniie wiiarryy. akt wiary: wii relacja czowieka do Boga(sacrum). tre, przedmiot wiary: prawdy wiary,rzeczywisto, ktrsipprrzzyyjjmuujjee aakktteem wiiaarryy1..2.. Wiiarra ii rrozzum. akktt wiiarryy. postawa duchowa. akt woli (wolno). weryfikacja rozumowa, krytycyzm (rozumno). brak oczywistoci empirycznej. uznanie czegoza prawd. na podstawie wiadectwa i autorytetu. zaangaowanie caego czowieka (wola, rozum,emocje). wiara pomidzy wiedzopartna dowodach alepym zaufaniem1..3.. Wiiarra ii rrozzum. prrzzedmiiott wiiarryy::. prawdy wiary (doktryna). rzeczywisto, ktrsipprrzzyyjjmuujjee aakktteem wiiaarryy. rzeczywistoddoowiadczalna, racjonalna, waspekcie jej sensu. rrzzeecczzyywiissttooppoozzaaddoowiiaaddcczzaallnnaa,,pozaracjonalna, w aspekcie jej istnienia1.4. Natura wiary1..5.. Racjjonallnowiiarry. rraaccjjoonnaallnnooppooddssttaawwiiaarryy. czowiek wierzy jako istota racjonalna. wiara jest owocem mylenia. wiara przy rozumie, a rozum przy wierze. wiara przekracza wiedzi sferracjonalnoci. wiara i rozum (fides et ratio) sjak dwa skrzyda,nnaa kkttrych duch ludzki unosi siku kontemplacjipprraawddyy (Jan PaweII, Fides et ratio)2.1. Pojciie rrelliigiiii. pprrzzeessttrrzzeeoossoobboowyycchh rreellaaccjjii cczzoowiieekkaa ddoo Booggaa((ssaaccrruum)),, zzaarrwno w wymiarze indywidualnym, jakii ssppooeecczznnyym,, bbdccyycchh rreezzuullttaatteem wiiaarryy. prawdy wiary (doktryna). przestrzekultu. zespnorm postpowania. instytucje spoeczne2.2. Pojciie rrelliigiiii. pprrzzeessttrrzzeessttyycczznnooccii rreelliiggiiii ddoo ffiilloozzooffiiii. bogactwo dowiadczeegzystencjalnych czowieka. przygodnoi ograniczonoistnienia i dziaaniaczowieka. niepewnowarunkw egzystencji i znikomoci dbr. pragnienia szczcia. fascynacja nieskoczonoci. poszukiwanie prawdy i sensu. nadzieja niemiertelnoci. fascynacja tajemnic, lk przed przyszoci. itp.2..3.. Pojjcie religii: schemat2..4.. Fiillozzoffiia a rrelliigiia:: podobiiesttwafilozofia i religiarealizujpodobne celeprzedmiotem jest ta sama rzeczywistoczowiek, wiat, Bgrola rozumuwzajemnie siuzupeniajrozjanianie rzeczywistocipoznawanie prawdytranscendowanie wiataorientacja w wiecie2..5.. Fiillozzoffiia a rrelliigiia:: rrnicereligiapodejcieosobowo-egzystencjalnerola rozumuzakada, przekracza, wspomagaprzedmiotrzeczywistonadprzyrodzonawiara rozumna jako warunekfilozofiapodejcie intelektualnerozum i dowiadczeniejako jedyne narzdziaprzedmiotdostpny moliwociom rozumurozum jako warunek2.6. Filozofia a religia: uwarunkowania. poznanie filozoficzne i poznanie przez wiarstanowidwarne porzdki, ktre sinie wykluczaj, ale siuzupeniaj. wiara udziela rozumowi nowej siy poznawczej. doskonali go w poznawaniu prawd nadprzyrodzonych. uatwia jeszcze gbsze poznanie najbardziej podstawowych prawdo wiecie. uwiadamia mu jego ograniczenia poznawcze. wiara zakada rozumu i potrzebuje rozumu. wiara jest rozumna. wiara i religia szjawiskami przekraczajcymi graniceracjonalnoci, ale jej nie przekrelaj. akt wiary, konstytuujcy religi, chonie redukuje sido elementuintelektualno-poznawczego, pozostaje zawsze aktem rozumnym. wiara, chociajest rozumna, nie jest jedynie sprawrozumu2.7. Fiillozzoffiia a rrelliigiia:: uwarrunkowaniia3.1. Filozofia i teologia. filozofia i teologia: dwa rne, autonomiczne rodzajepoznania naukowego. poznanie filozoficzne: rozum jako rdo i narzdzie. poznanie teologiczne: wiara jako rdo, rozum jako narzdzie. teologia jest intelektualnanaliztreci wiary i religii oraznorm z niej wynikajcych. poznaje i wyjania intelektualnie treci wiary. systematyzuje prawdy wiary. uzasadnia treci wiary. interpretacja teologiczna otwiera religina filozofi. filozofia i teologia snaukami uniwersalnymi. filozofia i teologia poszukujostateczny racji rzeczywistocirnymi drogami: rny przedmiot formalny3..2.. Fiillozzoffiia a tteollogiia:: rrniceteologiaopiera sina wierze i rozumierdo:rozum i Objawienie Boewykraczapoza sferracjonalnociposuguje sifilozofifilozofiaopiera siwycznie na rozumierdo:rozum i dowiadczeniepozostajew sferze racjonalnociinstrumentalna pomoc dla teologiiancilla theologiae3.3. Filozofia i teologia: uwarunkowania. ffiillozzoffiia ssuyy tteollogiiii. jako nauka uniwersalna i fundamentalna. jako nauka o jzyku i metodzie mylenia. jako nauka o sensie, wartoci i celurzeczywistoci3..4.. Fiillozzoffiia ii tteollogiia:: schematt4.1. Modele relacji filozofii i religii1. Religia i filozofia nie majze sobnic wsplnego. kada z tych dziedzin kultury ma wasnprawd. problemy religii nie sproblemami filozofii. problemy filozofii nie sproblemami wiary. przykad: neopozytywizm4.2. Modele relacji filozofii i religii2. Religia wyklucza filozofi. dwa sprzeczne ze sobsposoby poznania i bycia. czowiek religijny nie moe byfilozofem. deprecjacja rozumu i filozofii z pozycji religii. przykad: Tertulian, skrajne nurty protestantyzmu4.3. Modele relacji filozofii i religii3. Filozofia wyklucza religi. dwa sprzeczne ze sobsposoby poznania i bycia. filozof nie moe byczowiekiem wierzcym. deprecjacja religii z pozycji rozumu i filozofii. religia jest uznawana za sferirracjonalnoci. przykad: tzw. mistrzowie podejrze Karol Marks, FryderykNietzsche, Zygmunt Freud4.4. Modele relacji filozofii i religii4. Filozofia i religia wzajemnie siwarunkuji tworzjedno. wiara potrzebuje rozumu: rozumiem, aby uwierzy. rozum potrzebuje wiary: wierz, aby zrozumie. filozofia i religia siprzenikaj,. przykad: w. Augustyn, Paul Ricoeur4..5.. Modelle rrellacjjii ffiillozzoffiiii ii rrelliigiiii5.. Filozofia i religia, zachowujc autonomi, tworzharmonijncaoposzukiwania prawdy i sensu. zzacchowujjauttonomiimettodollogiicczzn. ssttanowiidwiie odrrbne,, alle wzzbogaccajjcce ssiiii kkompllementtarrnepaszczyzny sensu. niie ssdo siebie sprowadzalne, ale sidopeniiajj, wzbogacajii ttworrzzharrmoniijjnccao. modell opiierra ssiina mettodollogiiii iinttegrraccjjii porrzzdkku ffiillozzoffiicczznego zzpaszczyznrrelliigiijjno--tteollogiicczzn. prrzzyykkad:: Karroll Wojjttyyafilozofiafilozofia religiareligia5.1. Pojciie kulltturry. kkuullttuurraa (ac. cultura uprawianie roli, doskonalenieducha, od: colere uprawia(ziemi),pielgnowa, doskonali). caoksztat dziaalnoci i dzieczowieka jako bytuosobowego, czyli rozumnego i wolnego. ogwytworw ludzi, zarwno materialnych, jak iniematerialnych: duchowych, symbolicznych. caoksztat duchowego i materialnego dorobkuludzkoci: sztuka, religia, filozofia, nauka. kultura duszy jest filozofi: cultura animi philosophiaest (Cyceron)5.2. Pojciie kulltturry. kkuullttuurraa aa paidea. paideia (paidea) (gr.), oznacza organizacjycialudzkiej spoecznoci, umoliwiajcczowiekowidynamiczny rozwj jego ludzkich moliwoci(wychowanie). kultura oznacza pielgnowanie i i uszlachetnianiecielesno-duchowych predyspozycji czowieka. kkuullttuurraa jjeesstt ppoojjciem szerszym nicywilizacja. cywilizacja jako poziom rozwoju spoeczestwa wdanym okresie historycznym, ktry charakteryzuje siokrelonym poziomem kultury materialnej i duchowej5.3. Pojciie kulltturry. kkuullttuurraa aa nnaattuurraa. natura jest tym wszystkim, co istnieje niezalenie oddziaaczowieka i funkcjonuje wedug wpisanych wnipraw. kultura: przeksztacanie natury. kultura obejmuje wszystko to, co w wynikuopanowywania siprzyrody zostao celowouksztatowane przez czowieka i niejako dodane donatury. kultura powstaje wic za sprawwiadomego dziaaniaczowieka6.. Rodzzajje kulltturry. kkuullttuurraa maatteerriiaallnnaa. ogdbr materialnych oraz rodkw i umiejtnociwytwrczych danej spoecznoci. wszelkie wytwory czowieka, technika, umiejtnocipraktyczne. kkuullttuurraa dduucchhoowaa. ogdbr duchowych danej spoecznoci: moralno(dobro), religia (sacrum), sztuka (pikno), filozofia inauka (prawda). wszystko to, co naley do wytworw umysu7..1.. Funkcjje kulltturry. odgrywa istotnrolw duchowym rozwoju i doskonaleniusiposzczeglnych jednostek i caej ludzkoci. czowiek tworzy kulturi urzeczywistnia sipoprzez kultur. kultura zapewnia czowiekowi tzw. niszekologiczn,gwarantujcjednostkowe i gatunkowe przetrwanie irozwj. funkcjonalnokultury jako caoksztat funkcjonalnoci jejszczegowych wymiarw: sztuki, religii, filozofii, nauki,wiatopogldu i ideologii7..2.. Funkcjje kulltturry. kkuullttuurraa rroozzuumiiaannaa jjaakkoo ssyysstteem ppoorrzzddkkuujjcy iiinntteerrpprreettuujjcy umoliwia waciworientacjwyycciiuu ii ddzziiaaaanniiuu. dostarcza odpowiedzi na najwaniejsze pytania ocaociowy sens wiata i ludzkiej egzystencji. proponuje okrelone wartoci, cele oraz hierarchimidzy nimi. dostarcza obiektywnych norm zachowania. okrela stosunek czowieka do dziejw, tradycji,spoeczestwa, pastwa, religii, Boga8..1.. Rolla ffiillozzoffiiii w kulltturrzze. filozofia jest czcikultury. rola filozofii w kulturze w...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]