10020, - █▀ KSIĄŻKI [CZ3]
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
SEKTY W EUROPIEO. prof. Stanis�aw Celestyn Napi�rkowski OFMConvSekty s� grupami czy ruchami religijnymi, kt�re wyodr�bni�y si� z jakiej� religii, ko�cio�a lub wi�kszych wsp�lnot religijnych. Poniewa� nazwa ma sens pejoratywny, zast�puje si� ja innymi okre�leniami: �kulty�, �Nowe ruchy religijne�, �nowe grupy religijne�, �nowe religie m�odzie�owe� i �denominacje�, co zaciera ostro�� znaczeniow�. W historii zmienia�o si� rozumienie �sekty�, kt�ra nie zawsze mia�a sens religijny. Do charakterystycznych cech sekty zalicza si� nast�puj�ce:1. od��czenie si� od jakiej� religii, Ko�cio�a czy wi�kszej wsp�lnoty religijnej (zdarza si� tak�e poza chrze�cija�stwem),2. przypisywanie wy��cznie sobie prawdy i �rodk�w zbawienia (ekskluzywizm) oraz ��cz�cy si� z tym izolacjonizm i antyekumeni-czno��, czym r�ni� si� od Ko�cio��w wolnych,3. przyznawanie przyw�dcy wybitnej roli doktrynalnej i administracyjnej,4. przyjmowanie dodatkowego objawienia zwi�zanego najcz�ciej z osob� za�o�yciela lub przyw�dcy5. proste i pewne odpowiedzi na wa�ne pytania cz�owieka.Dynamiczny rozw�j sekt wyst�puje przy ko�cu stuleci, tym bardziej tysi�cleci. W ostatnim dwudziestoleciu w poszczeg�lnych krajach europejskich pojawi�o po kilkadziesi�t, a nawet powy�ej stu nowych sekt (kult�w, grup religijnych...) Pod wzgl�dem formalnym i tre�ciowym (teologicznym, socjologicznym, psychologicznym geograficznym, historycznym, etnicznym, rasowym) istnieje wiele typ�w sekt. S� na og� odpowiedzi� na doktrynalne, moralne czy prawne niew�a�ciwo�ci w macierzystym Ko�ciele (religii, wi�kszej wsp�lnocie religijnej):1.Odwo�uj�ce si� do korzeni, np. w �redniowieczu waldensi, a p�niej �apostolskie wsp�lnoty�, liczne od XIX w. w anglikanizmie i�protestantyzmie kontynentalnym; na og� uznaj� siebie za Ko�ci� ostateczny, czyli odnowiony Ko�ci� pierwotnego chrze�cija�stwa; na ok. 900.000 cz�onk�w ok. po�owa �yje w Niemczech - Ko�ci�(y) Chrystusa (ok.2 mil.); Wsp�lnoty Apostolskie (Wsp�lnoty Katolicko apostolskie - w wielu krajach; ponad 300 wsp�lnot w�p�nocnych Niemczech; - Ko�ci� Nowo apostolski - w �wiecie ok. 2.000.000, w Europie ok. 470.000 w tym, w Niemczech ok. 400.000; Wolne Wsp�lnoty Apostolskie, zw�. w Niemczech, Holandii i Szwajcarii).2.�Fundamentalistyczne, kt�re przyjmuj� zasad� dos�ownego rozumienia ksi�g �wi�tych (Biblii, Koranu), np. liczne formy badaczy Pisma �wi�tego (Badacze Pisma �wi�tego, Wolni Badacze Pisma �wi�tego, Polscy Badacze Pisma �wi�tego, Chrze�cija�scy Badacze Pisma �wi�tego, �wiecki Ruch Misyjny �Epifania�; fundamentali�ci islamscy si�gaj� po przemoc, by prawo pa�stwowe opiera�o si� na prawie Koranu; �wiadkowie Jehowy ��cz� fundamentalistyczny biblicyzm z oficjaln� i zmieniaj�c� si� interpretacj� Biblii narzucon� przez central� w Brooklynie. 3. Apokaliptyczne, kt�re rych�y koniec �wiata czyni� g��wnym tematem swego zwiastowania, np. Adwenty�ci Dnia Si�dmego (od W. Millera + 1849) wraz z kilkudziesi�cioma mniejszymi wsp�lnotami adwentystycznymi licz� w �wiecie ok. 4 mil., w Niemczech ok. 40.000, w Polsce ok. 9.000. Wyros�a z chrze�cija�stwa, ale nie chrze�cija�ska (odrzuca nauk� o Tr�jcy �wi�tej i b�stwie Chrystusa) sekta �wiadk�w Jehowy, kt�ra za swoim drugim (po Charles Taze Russellu +1916) za�o�ycielu, J�zefie Franklinie Ruthefordzie (1942) g�osi rych�y Armagedon, czyli wielk� walk� w�niebie miedzy si�ami dobra i z�a, po kt�rym nast�pi tysi�cletnie kr�lowanie 144.000 wybranych �wiadk�w Jehowy. 4. Odwo�uj�ce si� do nowych objawie�. Mormoni, czyli Ko�ci� Jezusa Chrystusa �wi�tych Ostatnich Dni, za�. przez Josepha Smitha (1805-1844) w USA odwo�uj� si� do tzw. Ksi�g� Mormona, kt�ra zawiera wiele nauk sprzecznych z Bibli� w nauce o Bogu (politeizm), cz�owieku (poligamia, milenaryzm) i Ko�ciele (Chrystus za�o�y� Ko�ci� przez Smitha). �wietna organizacja misyjna i efektywna dzia�alno�� ekonomiczna (np. hotel Mariott w Warszawie) zyskuj� licznych zwolennik�w r�wnie� w Europie, ok. 4.000.000. 5. Odwo�uj�ce si� do w�asnej misji prorockiej i mesja�skiej lub boskiego wcielenia. Ruch Grala (Gralsbewegung), nie chrze�cija�ska sekta gnostycko - synkretystyczna g�osi wielostopniowe emanacje Boga. Za�o�yciel, O.E. Bernhardt (1875-1941) podawa� si� za dawc� nowego objawienia i�wcielenie b�stwa. Ruch Muna, zosta� tak nazwany od za�o�yciele San Myung Moona, Korea�czyka, kt�ry w ksi��ce Zasady bo�e (1957) og�osi� si� drugim Mesjaszem. Zwolennicy musz� porzuci� w�asne rodziny, bezwzgl�dnie s�ucha�, pracowa� dla ruchu i aposto�owa�. Elementy biblijne zosta�y zmieszane z�elementami religii azjatyckiej. B�g jest nieosobow� moc�, odkupienie przez Chrystusa by�o niedoskona�e, uzupe�niaj� je doskona�y Adam, czyli Moon, i jego przyjaci�ka, doskona�a Ewa. Korea jest ziemi� �wi�t�. Krzy� symbolizuje kl�sk�, a Ruch Muna jest drog� sukcesu. Rozwija si� zw�aszcza w Korei, Japonii, USA i Europie Zachodniej (ponad 2.000.000). R�ne nazwy: �wi�ta i�Spirytystyczna Wsp�lnota na Rzecz Zjednoczenia Ca�ego Chrze�cija�stwa, Wsp�lnota Ducha �wi�tego na Rzecz Zjednoczenia Ca�ego Chrze�cija�stwa, Ruch Zjednoczenia, Ko�ci� Zjednoczenia). 6. Gnostyckie, ezoteryczne, antropozoficzne i okultystyczne. Wyj�tkowy dynamizm wykazuje ruch Nowa Era (Epoka) - New Age, powsta�y w 60 latach w USA (g��wni tw�rcy: Marily Freguson, Fritjof Capra, Stanis�aw Grof, Ken Wilber, Gregory Bateson, Georg Trevelyan), ��czy elementy okultyzmu, spirytyzmu, teozofii, satanizmu, wschodnich medytacji, mistyczno - magicznej duchowo�ci szama�skiej w�po��czeniu z has�ami humanistaryzmu, harmonii, mi�o�ci, naukowo�ci, ekologii, ekumenizmu i nowoczesno�ci. W Niemczech Zachodnich i Anglii w�1992 roku 18% og�u sprzedawanych ksi��ek by�o spod znaku New Age. - Zachodni Zakon Sufi, zwi�zany z New Age, z central� w Suresness (Francja), opiera si� na pe�nych ezoteryzmu pismach Pir-O-Murshid Hazrat Ynayat Khana (+1927). - Subud, ezoteryczny ruch tradycji islamskiej, dzia�aj�cy na Zachodzie od 1957 roku. 7. Tzw. Religie M�odzie�owe (Jugendreligionen), zwane Sektami M�odzie�owymi, Kultami, Destruktywnymi kultami i Nowymi Organizacjami M�odzie�owymi, obejmuj� m.in. Ko�ci� Scientologii, za�o�ony przez Lafayette'a Ronalda Hubbardta w 1954 r. w USA. G�osi nauk� o wiedzy, wed�ug kt�rej cz�owiek jest wiecznym i wszechpot�nym duchem, kt�ry musi wyzwoli� si� przez wiedz�; sam cz�owiek nie jest dla siebie przyczyn� i celem. ko�ci� liczy w��wiecie ok. 20.000.000 (uczestnicy kurs�w). - Rodzina Mi�o�ci (wcze�niej Dzieci Boga), zwana te� Wsp�lnot� Niezale�nych Chrze�cija�skich Zgromadze� Misyjnych �Rodzina�, lub kr�tko Rodzina, za�o�ona w 1968 roku w USA przez baptystycznego pastora, Davida Berga, zwanego Mose David, w skr�cie MO, bez systemu doktrynalnego, akceptuje nauk� o czasach ostatecznych, rych�ym przyj�ciu Antychrysta i Chrystusa; us�ugi seksualne jako �chwyt apostolski� i�forma okazywania chrze�cija�skiej mi�o�ci oraz nieposy�anie dzieci do szk� powoduje negatywne reakcje spo�eczne wobec jej apokaliptycznych i�ekskluzywnych komun. Liczy ponad 70.000. - Mi�dzynarodowe Towarzystwo �wiadomo�ci Kriszny (lub Ruch Kriszny), za�o�one w 1966 roku w USA przez Abhay Choran De, znanego jako Abhay Caranarawinda Bhaktivedanta Swami Prabhupada (1896-1977). Wskazuje drog� do szcz�cia (wyrwanie si� z cyklu reinkarnacji oraz osi�gni�cie wy�szej �wiadomo�ci) poprzez �piewanie mantry, diet� wegetaria�sk�, powstrzymywanie si� od narkotyk�w i u�ywek, praktykowanie medytacji... - Medytacja Transcendentalna z Wiedz� o Tw�rczej Inteligencji, za�o�ona przez by�ego mnicha hinduskiego z Indii, Maharishi Mahesh Yogi, obejmuje ok. 200 r�nych organizacji szerz�cych nauki Yogi. Opieraj�c si� przede wszystkim na wedach, innych tekstach hinduistycznych, jako g��wn� za g��wn� praktyk� uzna� medytacje, w celu nape�nienia si� ��wiadomo�ci� kosmiczn�� i wtopienia w bosko��, oraz mantry. Za nauk� medytacji uiszcza si� wysokie op�aty. Wed�ug TM �adna religia, r�wnie� chrze�cija�stwo, nie ma warto�ci, je�li nie uprawia takiej medytacji. TM jest sekt� religii hinduskich. Liczy w �wiecie ok. 2.000.000, w tym w Niemczech ponad 75.000. Zmiany na Wschodzie spowodowane rozpadem Zwi�zku Radzieckiego i wzgl�dna wolno�� spowodowa�y wielkie przebudzenie religijne na tych terenach. Nast�pi�a inwazja r�nych wsp�lnot religijnych, r�wnie� sekt z�Zachodu, zw�aszcza USA i z Po�udnia. To fenomen religijny olbrzymich rozmiar�w, niemo�liwy do uj�cia przez wiarygodne statystyki. Tradycyjne Ko�cio�y zdecydowanie im ust�puj�, je�li chodzi o skuteczno�� dzia�ania. rodz� si� te� rodzime sekty, np. Powszechna Cerkiew Bogarodzicy (Wsielenskaja Cerkow Bo�ijej Matieri), za�o�ona przez Joanna Beres�awkija (w�a�ciwie: W.�Jakowlew), ur. w 1946 roku, g�osi �trzecie przymierze� i sukcesj� w duchu, powo�uje si� przy tym na otrzymane od Matki Boskiej objawienia (�Bia�a Ewangelia�); w nauczaniu i kulcie zerwa� z chrze�cija�stwem - w Kijowie Jurij Kriwogonow za�o�y� w 1990 roku Bia�e Bractwo, Jusmalos (ma znaczy�: Planetarny Logos Jezus Chrystus. Bibli� (apokaliptyka) ��czy z Bhagawadgit� i�r�nymi doktrynami mistycznymi; pos�uguje si� przy tym terminologi� naukow� (�prorok� jest doktorem nauk technicznych). Swoj� przyjaci�k�, Maryn� Cwigun, przedstawia jako Kr�low� Pokoju, Maryj�, Dziewic� Chrystusa. Dzia�a na Ukrainie i w Rosji. W Polsce dzia�a kilkaset nowych sekt i ruch�w religijnych. Biuro Bezpiecze�stwa Narodowego w Raporcie o stanie bezpiecze�stwa pa�stwa stwierdzi�o m.in., �e niekt�re z sekt przyczyniaj� si� do powstania zagro�enia �adu i porz�dku publicznego. Jako najgro�niejsze wskazuje Ko�ci� Zjednoczenia Muna, Ko�ci� Scjentologiczny i Wsp�lnot� Niezale�nych Zgromadze� Misyjnych �Rodzina�.Popyt na sektyJak mo�na zdefiniowa� sekt�? Gdzie le�y granica pomi�dzy Ko�cio�em a�sekt�?Ks. Andrzej Zwoli�ski: � Tradycyjne rozumienie sekty nie przystaje ju� do rzeczywisto�ci. Dawniej, sekt� czyli cz�ci� jakiego� wyznania, okre�la�o si� grup� fanatyk�w kierowan� przez jeszcze wi�kszego fanatyka, dobrze zorganizowan�, elitarn...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]