10823, - █▀ KSIĄŻKI [CZ3]
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
WYCHOWANIEW SAMODYSCYPLINIETHOMAS GORDONWYCHOWANIEWSAMODYSCYPLINIEPRZE�O�Y�AIRENA DOLE�AL-NOWICKAINSTYTUT WYDAWNICZY PAK, WARSZAWA 1997Tytu� orygina�u Teaching children self-discipline at home andatschoolEnglish-language edition copyright�1989 by Gordon. Alirights reserved, including thc right to reproducc this book, orparts thereof, in any form, except for the inclusion of brief�uotations in a review� Copyright by the Polish translation by Irena Dole�al-Nowic-ka, Warszawa 1997�Copyright by the Polish edition by Instytut WydawniczyPax, Warszawa 1997Redaktor El�bieta BurakowskaRedaktor techniczny Ewa D�bnickiKorekta Zesp�lVA 'Je�li kto� w Polsce chcia�by zosta� przedstawicielem wprowa-dzaj�cym mi�dzynarodowe programy szkolenia w wychowaniubez pora�ek, mo�e otrzyma� informacje pod adresem:Effectiveness Training International531 Stevens AvenueSolana Beach, CA 92075 USATelefon: (619) 481-8121Fax: (619) 481-8125ISBN 83-211-1217-XINSTYTUT WYDAWNICZY PAX, Warszawa 1997Wydanie I. Ark. druk. 18,25/16Sk�ad Ewa MajcherDruk i oprawaZAK�ADY GRAFICZNE �MOMAG" S.A.97-200 TOMASZ�W MA�., ul. Farbiarska 28/32.Wst�pDYSKUSJA NA TEMAT DYSCYPLINYDyscyplina sta�a si� ostatnio bardzo wa�nym tematem,i to nie tylko w naszym kraju, ale i na ca�ym �wiecie. Nazagadnienie to zwr�ci� uwag� prezydent Stan�w Zjedno-czonych, omawiano je w S�dzie Najwy�szym i podczasobrad Kongresu. Bywa najcz�stszym powodem sprzeczekmi�dzy ma��onkami. Jest tematem o�ywionych dyskusjipodczas spotka� Stowarzyszenia �Wychowanie bez pora-�ek", podczas narad nauczycieli w szko�ach oraz w�adzo�wiatowych. �cis�a dyscyplina, jak te� prawo (i obowi�-zek) rodzic�w karania swoich dzieci, jest dogmatemMoralnej Wi�kszo�ci i tak zwanych obro�c�w �yciarodzinnego. Badania opinii publicznej potwierdzaj�, �e jestto problem, kt�ry budzi wielkie zaniepokojenie rodzic�w.Tak wi�c najwyra�niej dyscyplina sta�a si� tematempolitycznym, prawnym, edukacyjnym, religijnym i ro-dzinnym. Ostro dzieli rodzic�w, nauczycieli, trener�w,w�adze szkolne oraz innych opiekun�w naszych dzieci.P�ki naszych ksi�gar� wype�niaj� poradniki dla rodzic�wo znamiennych tytu�ach, na przyk�ad: �Dyscyplina asertyw-na dla nauczycieli", �Dyscyplina asertywna dla rodzic�w",�W�adza rodzic�w", �Rodzice w odwrocie-Dyscyplina jestkonieczna", �Wasi dorastaj�cy nastolatkowie", �Pierwszapomoc dla rodzic�w. Jak prze�y�", �Surowami�o��" i (w cotrudno uwierzy�) �Zbij mnie, je�li mnie kochasz".O powszechno�ci dyskusji �wiadcz� liczne artyku�yw gazetach i czasopismach. A oto przyk�ady tytu��wpublikacji o dyscyplinie i karach fizycznych w szkole:9 a.L�Wielka Brytania ko�czy z niechlubn� tradycj� szkol-nej dyscypliny"�Szko�y bez bicia"�Szko�y Santa Fe og�aszaj� zakaz bicia"�Zbyt okrutne dla kryminalist�w, dobre dla dzieci"�Zakaz bicia w szko�ach w Spokane"�Unikaj r�zgi, chro� w�asn� sk�r�"�Droga pod g�r� - Projekt ustawy zakazuj�cej biciaw szkole"�Nauczyciel pozwala klasie przy��czy� si� do biciajedenastoletniej dziewczynki"�Nauczyciel oskar�ony o bicie uczni�w zawieszony"�Usta zalepione ta�m�"�Proces o pobicie nastolatka przez trenera".Problem dyscypliny jest tak�e powodem wielu wewn�t-rznych konflikt�w prze�ywanych przez rodzic�w. W na-szym og�lnokrajowym programie �Wychowania bezpora�ek" stwierdzili�my, �e w ka�dej grupie wi�kszo��rodzic�w waha si� mi�dzy surowo�ci� a �agodno�ci�.Pami�tam, jak pewna matka powiedzia�a: �Kiedy mieli�-my pierwsze dziecko, postanowi�am by� bardzo stanow-cza, ale to nie da�o oczekiwanych rezultat�w, dlategokiedy przysz�o na �wiat drugie, by�am wobec niego�agodna". Inna matka wyzna�a: �Nie chc� by� surowai wymagaj�ca, tak jak moja matka, ale przekona�am si�,�e stosuj� t� sam� metod�, te same s�owa, jakich u�ywalimoi rodzice, i nienawidz� siebie za to".Wobec podobnego dylematu staje te� wielu nauczycie-li. Zaczynaj� od tego, �e chc� by� wobec swych uczni�wserdeczni, �agodni i przyjacielscy, ale wkr�tce staj� si�surowi i nadu�ywaj� kar. Historia si� powtarza, nowinauczyciele szybko staj� si� tacy sami, jak profesorowiez ich lat szkolnych. W�r�d pedagog�w kursuje powiedze-nie: �Zacznij si� u�miecha� do swojej klasy dopiero poBo�ym Narodzeniu".Jak wi�c zdefiniowa� problem dyscypliny? Jak towyrazi�? Co przedstawiciele r�nych postaw m�wi� naten temat rodzicom i nauczycielom? Zbadajmy dok�ad-niej to zagadnienie.Podczas ameryka�skiego torum na temaimetod edukacyjnych jesieni� 1983 w Indianapolis prezy-dent Reagan wzywa� do stosowania �dobrej staro�wiec-kiej dysypliny":�Ameryka�skim szko�om potrzebne s� nie tyle du�esumy pieni�dzy, co podstawowe reformy. Po pierwszemusimy przywr�ci� dobr� staro�wieck� dyscyplin�...Musimy stworzy� przepisy �ci�lejszej dyscypliny, a na-st�pnie udzieli� poparcia naszym nauczycielom, kiedyb�d� je wprowadza� w �ycie..."(Cordes, 1984).Wkr�tce potem, w styczniu 1984, prezydent Reaganotrzyma� sprawozdanie od komitetu przedstawicieli De-partamentu Wychowania i Sprawiedliwo�ci oraz BiuraKierownictwa i Bud�etu. Pismo to, od nazwiska przewo-dnicz�cego komitetu - zast�pcy dyrektora DepartamentuWychowania, znane jako �Sprawozdanie Bavera", po-piera apel prezydenta i ukazuje, jak powa�nym pro-blemem w szko�ach jest przemoc i brak porz�dku.Autorzy podkre�laj� konieczno�� wi�kszej dyscypliny,k�ad�c nacisk na zwi�kszenie �autorytetu" nauczycieli,dyrektor�w szk� i w�adz szkolnych.Jednak wielu naukowc�w, a zw�aszcza psycholog�w,stwierdzi�o, �e zaostrzona karz�ca dyscyplina nie tylkonie jest skuteczna, lecz w rzeczywisto�ci dzia�a na dziecii m�odzie� wr�cz szkodliwie. William Wayson, przewod-nicz�cy zajmuj�cego si� problemem dyscypliny komitetu,kt�ry zosta� utworzony w ramach szanuj�cego si� stowa-rzyszenia ludzi ucz�cych Phi Delta Kappa, r�wnie�wyk�adowca w Ohio State University, ostatnio stwierdzi�w Kongresie:�Je�li dzia�aniom o charakterze restrykcyjnym nie b�d�towarzyszy� zasadnicze wysi�ki, by uczni�w otacza�trosk� i s�u�y� im rad� i pomoc�, z ca�� pewno�ci�doprowadzi to do pogorszenia dyscypliny, by� mo�enasili przemoc i przyczyni si� do karnego usuwania zeszko�y uczni�w, kt�rzy najbardziej potrzebuj� specjalnejopieki wychowawczej..." (Cordes, 1984).W sprawozdaniu komitetu podkre�lono dalej, �e dobreszko�y charakteryzuj� nast�puj�ce cechy: wsp�pracami�dzy szko�� a rodzicami; demokratyczne podejmowa-nie decyzji; metody, kt�re sprawiaj�, �e wszyscy ucznio-wie maj� poczucie wsp�lnoty; przepisy, kt�re raczejwysuwaj� na pierwszy plan samodyscyplin�, ni� zalecaj�podleg�o�� nakazom doros�ych; ciekawie prowadzonezaj�cia; umiej�tno�� rozwi�zywania osobistych proble-m�w uczni�w i nauczycieli; struktury organizacyjne,kt�re popieraj� takie nastawienie.Irwin Hyman, kt�ry kieruje narodowym o�rodkiemstudi�w nad r�nymi formami kar w szko�ach dzia�aj�-cym przy Tempie University, stwierdzi�:cielesnych w szko�ach kalifornijskich. �le interpretuj�cten projekt, jego przeciwnicy zarzucaj� mu, i� unie-mo�liwi przeciwdzia�anie terroryzmowi oraz innym for-mom agresji wobec w�asno�ci szkolnej. Oczywi�cie to niejest prawda. (Jaka� to ironia, �e ludzie obieraj� tak�w�a�nie lini� post�powania i u�ywaj� tego rodzaju strate-gii, kiedy twierdz�, �e przemawiaj� w imieniu Boga,mi�o�ci i prawdy.)�rodki karania, stosowane czy to przez policj�, czywsp�ma��onk�w, czy rodzic�w, powoduj� dobrze znaneskutki: 1. ucieczk� (w szkole nazywa si� to wagarowa-niem), 2. kontratak (wandalizm i ataki na nauczycieli), 3.apati� - bierno��, zamkni�cie si� w sobie... Jednymz bezpo�rednich skutk�w projektu ustawy b�dzie za-ch�cenie nauczycieli, �eby szukali innych sposob�w kont-rolowania swoich uczni�w, co na d�u�sz� met� oka�e si�na pewno znacznie bardziej skuteczne" (Skinner, 1986--87).�Cho� istotnie agresja wobec nauczycieli wyst�pujedo�� cz�sto, sk�onno�� do karania dzieci, kt�ra prze-nikn�a ameryka�skie szkolnictwo, jest raczej przyczyn�ni� rozwi�zaniem z�ego zachowania w klasie... �Dobrastaro�wiecka dyscyplina� jest najmniej skutecznym spo-sobem zmiany zachowania uczni�w..." (Cordes, 1984).Dr Burrhus Skiner, uwa�any na �wiecie za wybitnegopsychologa behawioryst�, obecnie emerytowany profesorpsychologii na Harvardzie, ostatnio przy��czy� si� dowalki przeciw stosowaniu kar cielesnych w szko�ach.W li�cie z 16 wrze�nia 1986, skierowanym do cz�onkaw�adz ustawodawczych Kalifornii, Sama Farra, napisa�:�S�ysza�em, �e fundamentalistyczne grupy organizuj�kampani� przeciw projektowi ustawy o zniesieniu karNajwyra�niej Kongres i stanowe legislatury maj� zu-pe�nie inny pogl�d na dobr� staro�wieck� dyscyplin� ni�prezydent Reagan i komitet Bavera.Kiedy 30 marca 1981 John W. Hinckley jr., synzamo�nej i szanowanej rodziny z Denver (Colorado),dokona� zamachu na prezydenta Reagana, dyscyplinasta�a si� szeroko dyskutowanym tematem.Wiadomo, �e Jack Hinckley wychowywa� syna bardzosurowo, mi�dzy innymi wyrzuci� go z domu, by ch�opaknauczy� si� finansowej niezale�no�ci. Tego rodzaju po-st�powanie zosta�o mu zalecone przez psychiatr� syna.Wiele miesi�cy po procesie m�odego Hinckleya jegorodzice przyznali, �e �surowa mi�o��", jakiej byli wy-znawcami, okaza�a si� pomy�k�, i przyj�li pe�n� od-powiedzialno�� za post�powanie swego syna. W 1984Jack Hinckley powiedzia� reporterowi �Los AngelesTimes":�Byli�my tacy sami jak wielu konserwatyst�w, kt�rymwydaje si�, �e najlepsz� metod�, by rozwi�za� problemyz przest�pczo�ci� i przemoc�, s� coraz surowsze kary...Teraz wiem, �e jest to b��dny pogl�d... W przypadkuJohna, jak te� wielu innych dzieci, kiedy nie potrafi� onesobie poradzi� ze swymi problemami, powinni�my zda-wa� sobie spraw�, �e dzieje si� co� naprawd� z�ego.Powtarzam teraz w ka�dym swoim wyst�pieniu: �Nami�o�� bo...
[ Pobierz całość w formacie PDF ]